Phái sinh là gì ? Các loại hợp đồng

Phái sinh là một công cụ giao dịch trong tài chính, được phân loại nhiều dạng khác nhau dưa vào tài sản cơ sở, hợp đồng, hoặc thị trường. Vậy khi tham gia vào thị trường đầu tư, nhà giao dịch phải hiểu cơ bản về sản phẩm, và những đối tượng tham gia vào thị trường này. Bài viết sau đây, cung cấp cho quý nhà đầu tư một số kiến thức cơ bản.

Phái sinh là gì?

Phái sinh là một công cụ giao dịch trong kinh tế tài chính (derivative) là một dạng hợp đồng có tài sản cơ sở khác nhau như tài sản, chỉ số, lãi suất hay cổ phiếu. Công cụ này được sử dụng với những mục đích khác nhau bao gồm: phòng vệ, đầu cơ, tiếp cận với các tài sản và thị trường khó giao dịch.

Phân loại phái sinh 

• Phân loại theo tài sản cơ sở: gồm phái sinh tài chính và phái sinh hàng hóa.
• Phân loại theo sản phẩm hợp đồng: gồm hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn và hợp đồng hoán đổi.
• Phân loại theo thị trường: gồm trên thị trường OTC và trên thị trường niêm yết.

Các loại hợp đồng phái sinh phổ biến

Hợp đồng phái sinh là hợp đồng tài chính được thỏa thuận giữa nhiều bên để thỏa thuận về tài sản cơ sở. Đây là một loại hợp đồng được giao kết nhằm mục đích giảm thiểu rủi ro, bảo vệ tài sản hoặc tạo ra lợi ích cho các bên tham gia hợp đồng. Trên thực tế, việc tham gia hợp đồng không chỉ giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro mà còn giúp sinh lãi. 

Một vài biến thể phổ biến của các hợp đồng  là:

1. Hợp đồng kỳ hạn (Forwards): Hợp đồng trong đó thanh toán diễn ra tại một thời điểm cụ thể trong tương lai với mức giá được xác định trước.
2. Hợp đồng tương lai (Futures): Một hợp đồng kỳ hạn được niêm yết trên các sàn giao dịch 
3. Hợp đồng quyền chọn (Options) là các hợp đồng cung cấp cho chủ sở hữu quyền mua hoặc bán hợp đồng.
4. Hợp đồng hoán đổi (Swaps) là các hợp đồng trao đổi trong một ngày xác định trong tương lai

Những nhà giao dịch tham gia thị trường phái sinh

Những nhà giao dịch tham gia thị trường được sử dụng với những mục đích khác nhau bao gồm: phòng vệ, đầu cơ, tiếp cận với các tài sản và thị trường khó giao dịch. Thị trường có những đối tượng tham gia sau: 

• Nhà phòng vệ giá: Là những người tham gia giao dịch hàng hóa để phòng ngừa các rủi ro do sự biến động giá bất lợi cho họ  
• Nhà đầu cơ: Là những người chấp nhận rủi ro cao để tìm kiếm lợi nhuận cao từ sự dao động giá. Họ có thể giữ vị thế mua hay báṇ hoặc cả hai vị thế cho cùng một hàng hóa 
• Nhà đầu tư chênh lệch giá: Là những chủ thể tham gia thị trường với mục tiêu đạt được lợi nhuận mà không phải chịu bất kỳ rủi ro nào nhờ việc giao dịch đồng thời trên nhiều thị trường khác nhau

Bài viết trên nêu rõ phái sinh là gì, để quý nhà đầu tư có những kiến thức khi tham gia thị trường

Xem thêm: giao dịch hàng hoá phái sinh là gì